vastestoffysica

In maart 2018 kondigde een onderzoeksgroep van MIT aan dat het ze gelukt was om twee lagen van grafeen – een metaal van één atoom dik – te veranderen in een isolator of zelfs een supergeleider. Het gevolg was een explosie van onderzoek in een heel nieuwe onderzoeksrichting: twistronics.

Natuurkunde is overal in het dagelijks leven. Zelfs iets eenvoudigs als een rol plakband berust op allerlei interessante natuurkundige principes. Je kunt er zelfs het weer mee voorspellen!

Het is bekend dat sommige snoepjes - en dan vooral Wint-O-Green pepermuntjes van het merk Life Savers - lichtflitsen afgeven wanneer je ze breekt of erop kauwt. Wat is hier aan de hand?

QU-redacteur Gerben Oling verhuist naar Kopenhagen, en raakte geïntrigeerd door de beroemdste natuurkundige uit die stad: Niels Bohr.

Het is er misschien niet het weer naar om je dit af te vragen, maar: waarom is ijs eigenlijk glad? Het antwoord op die vraag blijkt een stuk complexer dan men lang gedacht heeft.

Eigenlijk geen deeltjes, maar eigenlijk ook wel. Quasideeltjes, wat zijn dat? Jans Henke legt uit hoe je natuurkundige verschijnselen die geen deeltjes zijn, soms toch als deeltje kunt beschrijven - en wat daar het voordeel van is.

Voor wie van orde houdt is de natuur om ons heen soms een frustrerende chaos. Gelukkig zijn er uitzonderingen: in de kristallen die in veel vaste stoffen voorkomen heerst een regelmaat van vrijwel mathematische perfectie.

In 2010 kregen Andre Geim en Konstantin Novoselov de Nobelprijs omdat ze met plakband een laag koolstof hadden geïsoleerd van maar één atoom dik: grafeen. Hoe kan een materiaal dat in elke potloodpunt voorkomt Nobelprijswaardig zijn?

In 2016 werd de Nobelprijs voor de natuurkunde uitgereikt aan David Thouless, Duncan Haldane en Michael Kosterlitz, voor hun ontdekking van topologische materialen en topologische faseovergangen. In dit artikel bespreken we een bijzondere klasse van topologische materialen: topologische isolatoren.