Voor wie meer wil weten

Deeltjes

Serie: De padintegraal
Deeltjes

De padintegraal (1): het minimale-actieprincipe

DoorAlexander Van Spaendonck
Deel 1
12 min

De padintegraal: geliefd onder natuurkundigen, maar een object waar wiskundigen hun wenkbrauwen over fronsen. Het idee is onmisbaar in de quantumfysica – maar wat is een padintegraal nu precies? In deze serie legt Alexander van Spaendonck het stap voor stap uit.

nambu-goldstone
Deeltjes

Waar komt massa vandaan?

DoorPim van den Heuvel
20 min

Symmetrie: een van de belangrijkste begrippen uit de moderne natuurkunde. Zeker als symmetrie ‘gebroken’ wordt – er wel zou kúnnen zijn, maar er niet is – ontstaan allerlei interessante verschijnselen, zoals geluid, magnetisme en zelfs de massa van bepaalde deeltjes.

continuous Bose Einstein condensate
Deeltjes

Masterclass quantumfysica

DoorMarcel Vonk
2 min

Quantummechanica… het is een veelgehoorde, en soms wat mysterieuze term, maar wat doet quantummechanica nou écht? In februari organiseert de Universiteit van Amsterdam een masterclass Quantum voor middelbare scholieren.

Deeltjes

Richard Feynman beeldt zich de wereld in

DoorPim van den Heuvel
2 min

Pim van den Heuvel deelt zijn favoriete video op het internet, waarin Richard Feynman ruim een uur lang praktisch onafgebroken met het grootste plezier babbelt over de werking van allerlei alledaagse fenomenen.

Deeltjes

Een unificatietheorie van de wiskunde

DoorMarcel Vonk
2 min

Net als natuurkundigen zoeken ook wiskundigen binnen hun vakgebied naar unificatie – een zoektocht die het Langlands-programma heet. Juist dat programma heeft weer allerlei interessante gevolgen voor de natuurkunde. YouTubekanaal Numberphile maakte er een mooie video over.

Deeltjes

Spectraallijnen van het waterstofatoom

DoorAlexander Van Spaendonck
10 min

Een belangrijke les van de quantummechanica is dat elektronen niet als simpele ‘planeetjes’ rond atoomkernen draaien: ze worden beschreven door zogeheten ‘golffuncties’. Daarmee wordt exact rekenen aan atomen bijna onmogelijk – behalve voor het waterstofatoom!

Illustratie schroef van Archimedes
Deeltjes

De quantumpomp: Thouless’ idee

DoorLieuwe Bakker
10 min

Bijna elk concept dat we kennen in onze ‘klassieke wereld’ heeft wel een quantumvariant. De vertaling naar de quantumwereld gaat meestal gepaard met een verlies van eenvoud maar een winst van speciale eigenschappen. Lieuwe Bakker vertelt over de quantumtegenhanger van een pomp.

tiq taq toe
Deeltjes

Een quantumversie van boter-kaas-en-eieren

DoorMarcel Vonk
4 min

Boter-kaas-en-eieren; wie kent het spelletje niet? Wie het spel met de kruisjes en rondjes te saai of te voorspelbaar vindt, kan tegenwoordig ook een quantumvariant spelen.

Deeltjes

Harder, Better, Faster, Stronger?

DoorSuzanne Bintanja
2 min

Wat doen we als de Large Hadron Collider op het CERN straks geen nieuwe resultaten meer produceert? In een lezing in Santa Barbara beargumenteerde theoretisch natuurkundige Nima Arkani-Hamed waarom het heel nuttig kan zijn een opvolger van de LHC te bouwen.