Voor wie meer wil weten

Heelal

sneeuwvlok
Heelal

Asymptotic Symmetries

DoorAmeya Kadhe
22 min

Het begrip “symmetrie” is niet eenvoudig toe te passen op het heelal als geheel. Om toch grip op die symmetrie te krijgen, gebruiken natuurkundigen “asymptotische symmetrieën”. In dit Engelstalige artikel legt Ameya Kadhe uit waarom die kijk op het heelal tot interessante resultaten leidt.

schommel
Heelal

De symmetrie van de zwaartekracht

DoorSilvester Borsboom
16 min

Drie van de vier fundamentele natuurkrachten begrijpen we goed dankzij een bijzonder soort symmetrie die ze vertonen: ijksymmetrie. Heeft de vierde, de zwaartekracht, ook zo’n symmetrie? Silvester Borsboom legt uit dat dat inderdaad het geval is, maar dat daar wel wat haken en ogen aan zitten.

Spacetime_curvature
Serie: Vraag het een natuurkundige
Heelal

Quantumzwaartekrachtprobleem

DoorJosé Dupont
Deel 3
12 min

In de nieuwe rubriek “Vraag het een natuurkundige” beantwoorden we vragen van onze lezers. In deze tweede editie behandelen we de vraag van lezer Kees: waarin zit het conflict tussen de algemene relativiteitstheorie en het standaardmodel?

desi
Heelal

DESI-resultaten

DoorJildou Hollander
12 min

Op 26 maart 2025 publiceerde het DESI-samenwerkingsverband de nieuwste resultaten van het experiment. Wat betekenen de nieuwe resultaten en waarom vinden natuurkundigen ze zo interessant?

zwart gat m87
Heelal

Gravasterren: alternatief voor zwarte gaten?

DoorJildou Hollander
8 min

Karl Schwarzschild was de eerste persoon die een oplossing van de Einsteinvergelijkingen opschreef. Zijn oplossing beschrijft de kromming van de ruimtetijd – en dus de zwaartekracht – die buiten een ster gevonden wordt, en geldt voor elk stervormig object.

zonnevlam
Heelal

De zon in actie

DoorSophie Schot
2 min

Een paar dagen geleden was het veel in het nieuws: zonnestormen die communicatieblackouts veroorzaakten. Maar wat is een zonnestorm eigenlijk? En hoe veroorzaken ze communicatieproblemen?

paardenrace
Heelal

Informatie, zwarte gaten en paardenraces

DoorJames Robinson
12 min

Je hebt 25 paarden en een renbaan met 5 startplekken. Hoe bepaal je zo efficiënt mogelijk welke drie paarden het snelste zijn? En wat heeft dit raadsel met informatietheorie en met zwarte gaten te maken?

infrarooddriehoek
Heelal

Onverwachte verbanden in natuurkunde

DoorSarah Jansen
14 min

Symmetrieën, zwaartekrachtsgolven en botsingen van deeltjes – drie natuurkundige fenomenen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Het was dan ook een grote verrassing toen bleek dat bepaalde aspecten van deze fenomenen wiskundig gezien exact hetzelfde zijn.

melkweg
Heelal

Bestond er een kosmos vóór het heelal?

DoorAriane Waitz
12 min

Wie het universum bewondert krijgt al snel allerlei vragen. Een kleine 14 miljard jaar geleden vond waarschijnlijk de oerknal plaats. Maar was er daarvóór dan ook iets? Wat? Het precieze antwoord op zulke vragen weten we niet, maar de theorieën opperen interessante mogelijkheden.