MaterieHet Mpemba-effect: hoe warm water sneller bevriest DoorMichiel Rollier8 minWat bevriest sneller, warm water of koud water? Het voor de hand liggende antwoord blijkt niet altijd het juiste te zijn! Michiel Rollier beschrijft het tegenintuïtieve Mpemba-effect.
Serie: Ultrakoude gassenMaterieUltrakoude gassen (1) DoorLieuwe BakkerDeel 116 minVeel natuurkundige experimenten worden gedaan bij extreem lage temperaturen. Dingen zo koud maken is echter niet eenvoudigweg een kwestie van ‘de koelkast aanzetten’. Lieuwe Bakker dook in de fysica van het ultra-afkoelen.
MaterieHedy Lamarr DoorSumedha Biswas10 minIn haar serie artikelen over bijzondere vrouwelijke wetenschappers vertelt Sumedha Biswas vandaag het verhaal van Hedy Lamarr: filmster, maar ook uitvinder van het ‘frequency hopping’-systeem dat bijvoorbeeld in moderne Wifi gebruikt wordt.
MaterieHoe (on)veilig is nucleair afval? DoorJans Henke10 minNucleair afval bestaat uit de radioactieve bijproducten van kernreactoren, de productie van kernwapens en nucleaire geneeskunde. Er is vooralsnog geen goede oplossing voorhanden voor het nucleair afvalprobleem. Wat zijn de gevaren van nucleair afval, en hoe gaan we hiermee om?
MaterieHet kruipen van zout beter begrepen DoorMarcel Vonk2 minAls zout water verdampt, kan het zout kristalliseren en over grote afstanden ‘kruipen’. Dit effect, dat grote problemen veroorzaakt in bijvoorbeeld elektronica buitenshuis, is nu door een groep UvA-fysici in detail onderzocht.
MateriePathologische wetenschap DoorMichiel Rollier12 minDe term “pathologische wetenschap” werd door Irving Langmuir ingevoerd om vindingen aan te duiden die alleen in het brein van (soms grote groepen) overenthousiaste onderzoekers bestaan. Michiel Rollier bespreekt een aantal opzienbarende voorbeelden.
MaterieMagnetische monopolen DoorDamian van de Heisteeg6 minMagnetische monopolen zijn nog nooit waargenomen. Toch vermoeden sommige natuurkundigen dat deze deeltjes bestaan, en zouden ze áls ze dat doen allerlei heel interessante eigenschappen hebben.
MaterieLouis Néel: meester van het magnetisme DoorJans Henke14 minNobelprijswinnaar Louis Eugène Félix Néel (22 november 1904 – 17 november 2000) ontdekte twee nieuwe soorten magnetisatie, redde op een slimme manier honderden levens tijdens de Tweede Wereldoorlog, en was een grondlegger van de studie van paleomagnetisme. Vandaag, precies 115 jaar na zijn geboortedag, blikken we terug op zijn lange lijst van prestaties.
MaterieKnutselen met elektronen DoorSander Kempkes14 minOm qubits voor quantumcomputers te kunnen maken, zou het handig zijn om moleculen in detail te kunnen ontwerpen. Met echte moleculen is dat lastig, maar ze op quantumschaal simuleren kan wel. Sander Kempkes bespreekt de recente ontwikkelingen op dit gebied.
