Sterrenstof

Wetenschap is voor sommigen een hobby, voor anderen een beroep. Filmmaker Maarten Butter was in zijn jonge jaren enthousiast amateurastronoom. Dertig jaar later zocht hij vier vrienden van de sterrenclub weer op. Geen van hen is professioneel sterrenkundige geworden, maar alle vier zijn ze nog dagelijks met wetenschap bezig. Butter maakte van hun verhalen een mooie documentaire, die nu op YouTube te zien is.

sterrenstof

Sterrenstof volgt de reis van televisiemaker en amateurastronoom Maarten Butter terwijl hij op zoek gaat naar vier vrienden uit zijn jeugd. De ‘echte nerds’, zoals ze zichzelf noemden, hadden als tiener de sleutel van de Leidse Sterrewacht gekregen omdat ze geen genoeg konden krijgen van het sterrenkijken. Dertig jaar later ontdekt Butter wat ze hebben geleerd over het universum.

Maarten Kleinhans, inmiddels professor in de fysische geografie, vertelt over zijn eurekamoment toen hij de ‘metronoom’ uitvond, een gigantische, continu kantelende zandbak waarin eb en vloed in riviermondingen kunnen worden gesimuleerd. Een van zijn conclusies in de film: “Sommige stukken van Nederland moeten we gewoon gaan opgeven. Het Groene Hart? Dat wordt nat.”

Wouter van Reeven ging wel sterrenkunde studeren, maar vond de hobby leuker en besloot om geen wetenschapper te worden. Butter bezoekt hem in Madrid, waar hij werkt als programmeur bij de ruimtevaartorganisatie ESA. ’s Nachts gaan de twee op pad met Wouters telescoop en rijden naar het Spaanse platteland om daar te gaan waarnemen. Wouter: “Sommige mensen hebben kinderen, en ik niet. Sommige mensen hebben huisdieren, en ik niet. Ik heb een telescoop.”

Marco Langbroek vertelt over zijn passie voor vallende sterren en de oorsprong van het leven, waarschijnlijk afkomstig van deze meteorieten. Hij neemt Butter mee naar het depot van Naturalis, waar ze samen de ‘Broek in Waterland’ bekijken, een van slechts zes meteorieten die in de afgelopen twee eeuwen in Nederland zijn gevonden.

Marcel Vonk, ten slotte, zal voor de lezers van deze website geen onbekende zijn: hij is de hoofdredacteur van de Quantum Universe-site. Hij is tegenwoordig onderzoeker in de mathematische fysica aan de Universiteit van Amsterdam en in zijn vrije tijd een succesvolle pokerspeler. Aan de pokertafel spreekt Butter hem over zwarte gaten, snaartheorie en het pokerspel. Samen gaan ze terug naar de plek waar alles begon: de oude Leidse Sterrewacht.

Sterrenstof ging in premiere op het DOCfeed filmfestival in Eindhoven en was daarna onder meer te zien op het Festival d’Astronomie de Fleurance in Frankrijk. Sinds een week is de documentaire ook op YouTube te bekijken. Een aanrader voor wie benieuwd is waar je als wetenschapsliefhebber zoal terecht kunt komen!