MaterieHoe werkt een atoombom? DoorJans Henke12 minVorige maand was het 75 jaar geleden dat twee verwoestende atoombommen op Hiroshima en Nagasaki vielen. Wat is de natuurkunde achter atoombommen, en wat maakt ze zo gevaarlijk?
HeelalHoe groot is ons zonnestelsel? DoorJans Henke10 minToen Voyager 1 in 1990 een foto van de Aarde maakte, leek onze thuiswereld niet meer is dan een klein lichtblauw stipje. De Voyagers hebben inmiddels het zonnestelsel verlaten – maar hoe groot is het zonnestelsel eigenlijk?
MaterieZonnebrandcrème op hoogte: de ozonlaag DoorJans Henke8 minDat we kunnen genieten van het zonnige weer hebben we te danken aan moleculen hoog in de atmosfeer: ozon. Zonder de beschermende ozonlaag zou straling van de zon erg schadelijk zijn voor onze gezondheid. Wat is ozon precies, en wat doet de ozonlaag voor ons?
MaterieTwistronics: elektronica met een twist DoorJans Henke10 minIn maart 2018 kondigde een onderzoeksgroep van MIT aan dat het ze gelukt was om twee lagen van grafeen – een metaal van één atoom dik – te veranderen in een isolator of zelfs een supergeleider. Het gevolg was een explosie van onderzoek in een heel nieuwe onderzoeksrichting: twistronics.
MaterieHoe (on)veilig is nucleair afval? DoorJans Henke10 minNucleair afval bestaat uit de radioactieve bijproducten van kernreactoren, de productie van kernwapens en nucleaire geneeskunde. Er is vooralsnog geen goede oplossing voorhanden voor het nucleair afvalprobleem. Wat zijn de gevaren van nucleair afval, en hoe gaan we hiermee om?
MaterieLouis Néel: meester van het magnetisme DoorJans Henke14 minNobelprijswinnaar Louis Eugène Félix Néel (22 november 1904 – 17 november 2000) ontdekte twee nieuwe soorten magnetisatie, redde op een slimme manier honderden levens tijdens de Tweede Wereldoorlog, en was een grondlegger van de studie van paleomagnetisme. Vandaag, precies 115 jaar na zijn geboortedag, blikken we terug op zijn lange lijst van prestaties.
HeelalIs de aarde een bolvormige koe? DoorJans Henke10 minTheoretisch natuurkundigen houden van vereenvoudigde modellen waarmee ze de essentiële fysica van een probleem kunnen beschrijven. Als grap zeggen we dat we dingen kunnen berekenen, zolang we aannemen dat het gaat om een bolvormige koe in een vacuüm. Bij al die benaderingen moeten we echter wel oppassen: soms zijn de details juist belangrijk!
MaterieLasers: ook voor archeo- en ecologen DoorJans Henke10 minLasers ontstonden uit natuurkundig onderzoek, maar zijn tegenwoordig ook onmisbaar in andere takken van de wetenschap. Zo helpen ze archeologen met het vinden van verborgen steden, en ecologen met het op afstand toezicht houden op begroeiing.
MaterieLasers: van hier tot de maan DoorJans Henke10 minLasers, in het dagelijks leven te vinden in supermarktscanners en lichtshows, zijn een resultaat van onze kennis van de quantummechanica. Een belangrijke toepassing van lasers is LiDAR, een techniek waarmee je lange afstanden heel precies kunt meten – zelfs tot de maan!