Quantum Universe jaaroverzicht 2025 (1)

DoorMarcel Vonk

Het is eind december, dus de media staan bol van de jaaroverzichten. Voor wie al dat terugblikken nog niet moe is, sluiten wij ons graag aan bij die trend. Vandaag deel 1 van het Quantum Universe-jaaroverzicht 2025, over de maanden januari t/m april.

Lees meer

time.jpg
Materie

De pijl van de tijd

DoorEvita Verheijden
4 min

Sommige natuurkundige processen – denk aan het smelten van een blok ijs – lijken niet omkeerbaar in de tijd. Naar aanleiding van een mooi muzikaal filmpje over dit onderwerp schreef Evita Verheijden dit korte artikel.

franklin_sq.jpg
Materie

Benjamin Franklin en de bliksem

DoorJans Henke
8 min

Vandaag is de dag waarop Benjamin Franklin in 1752 zijn beroemde vliegerexperiment zou hebben uitgevoerd, om te bewijzen dat bliksem uit elektriciteit bestaat. Hoe kwam hij bij dit idee, en wat is de ware geschiedenis erachter?

geiger-counter-1912250.jpg
Geen categorie

Kosmische straling

DoorRichard Bartels
6 min

In 1912 ontdekte Victor Hess dat een elektroscoop in een hoog vliegende balon meer radioactieve straling opvangt dan een elektroscoop op de grond. Wat was deze mysterieuze nieuwe straling, en waar kwam die vandaan?

rotorschip.jpg
Geen categorie

Het magnuseffect

DoorMichiel Rollier
6 min

Gooi een enigszins draaiende bal van een hoge toren omlaag, en het zal je verbazen waar de bal op de grond terecht komt. Michiel Rollier legt uit hoe het aerodynamische magnuseffect, dat zorgt voor de onverwachte baan van de bal, precies werkt.

racket_small.jpg
Geen categorie

Het tennisracketeffect

DoorMirte van der Eyden
6 min

Pak een tennisracket bij de steel, gooi het in de lucht zodat het ronddraait, en vang het weer op als het in de oorspronkelijke oriëntatie terug is. Voor één draairichting blijkt dat heel lastig – een verrassend verschijnsel dat bekend staat als het “tennisracketeffect”.

rainbow-2424647_640.jpg
Geen categorie

De natuurkunde van regenbogen

DoorLars Aalsma
6 min

Tijdens een feestje vroeg iemand aan QU-redacteur Lars Aalsma waarom je een regenboog veel minder goed ziet als je een polaroid-zonnebril op hebt. Het antwoord bleek te liggen in een verrassende combinatie van natuurkundige verschijnselen.

melodie_sq.jpg
Geen categorie

De melodie van de natuur

DoorMarcel Vonk
6 min

Op 4 juli 2012 werd na een lange speurtocht de ontdekking van het Higgsboson bekendgemaakt. Deeltjesfysicus Ivo van Vulpen maakte de speurtocht en de uiteindelijke euforie van dichtbij mee, en schreef er een mooi boek over.

Geen categorie

Waarom is ijs glad?

DoorMarcel Vonk
4 min

Het is er misschien niet het weer naar om je dit af te vragen, maar: waarom is ijs eigenlijk glad? Het antwoord op die vraag blijkt een stuk complexer dan men lang gedacht heeft.

kenniscafe.jpg
Geen categorie

Frisse blik op de Kosmos

DoorMarcel Vonk
1 min

In het maandelijkse Kenniscafé van de Balie sprak Martijn van Calmthout met drie fysici over de wetenschappelijke erfenis van de recent overleden Stephen Hawking. De uitzending is nu online terug te kijken.