snarenspiegelsenplakband.jpg
Geen categorie

Snaren, spiegels en plakband

DoorJans Henke
6 min

Op 1 januari 2017, 70 jaar na haar oprichting, werd de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der materie, FOM, opgeheven. “Snaren, spiegels en plakband” is een boekje dat het succes van FOM viert. Het staat bomvol geschiedenis en leuke anekdotes.

einstein-long-3.jpg
Geen categorie

Einsteindag of pi-dag?

DoorMarcel Vonk
2 min

14 maart is zowel π-dag als de geboortedatum van Albert Einstein. Een mooie dag om dus eens te kijken naar Einsteins belangrijkste vergelijking – nee, niet E=mc^2! – en ons af te vragen: waarom staat er een π in die vergelijking?

protonsynchrotron.jpg
Geen categorie

Zelf experimenteren met een deeltjesversneller?

DoorMarcel Vonk
2 min

Middelbare scholieren die zelf een experiment willen doen met een deeltjesversneller, kunnen daarvoor tot 31 maart hun ideeën indienen bij het CERN. Een jury beoordeelt de voorstellen, en de winnende twee teams mogen naar Genève komen om hun experiment uit te voeren.

hyperbolic_4.png
Heelal

Holografie: een eenvoudig voorbeeld

DoorJeroen Spandaw
14 min

Een centraal probleem in de moderne theoretische natuurkunde is het verenigen van quantumtheorie en zwaartekracht. Een mogelijke aanpak is holografie: het verschijnsel waarbij een ruimte(tijd) in zekere zin equivalent is met de rand van die ruimte. In dit artikel bekijken we een eenvoudig wiskundig voorbeeld van holografie.

horn.jpg
Geen categorie

Doppler, Buys Ballot en een kapotte hoorn

DoorWatse Sybesma
4 min

In 1845 reed een platte treinwagon met hoornspelers over het net aangelegde spoor tussen Utrecht en Maarssen. Er was geen sprake van carnavalsgekte: er werd een historisch natuurkundig experiment gedaan.

trappist-1-system.jpg
Heelal

Aardachtige planeten ontdekt bij naburige ster

DoorManus Visser
2 min

Astronomen hebben zeven planeten ter grootte van de aarde ontdekt op een afstand van slechts 40 lichtjaar van ons zonnestelsel. Op ten minste drie van de planeten zijn de omstandigheden zo gunstig dat er vloeibaar water kan voorkomen, en mogelijk dus zelfs buitenaards leven.

mapofmathematics.png
Geen categorie

De wiskunde in kaart gebracht

DoorMarcel Vonk
2 min

In december plaatsen we een kort stukje over de prachtige animatie The Map of Physics van Dominic Walliman. Op het filmje kwamen erg veel positieve reacties, en Walliman komt daarom nu met een vervolg: The Map of Mathematics.

orkest_small.jpg
Geen categorie

Altijd goed luisteren! (naar zwarte gaten)

DoorWatse Sybesma
6 min

Een van de overeenkomsten tussen zwarte gaten, het quark-gluonplasma en het binnenste van de aarde is dat we er relatief weinig over weten, maar wel de mogelijkheid hebben er meer van te leren – zolang we maar bereid zijn om goed te luisteren naar de “tonen” die ze voortbrengen!

blackhole3.jpg
Serie: Wetenschapsagenda
Geen categorie

Wetenschapsagenda (1): ruimte, tijd en zwaartekracht

DoorMarcel Vonk
Deel 2
10 min

Sinds 2015 heeft Nederland een Nationale Wetenschapsagenda: een lijst van 140 vragen die het wetenschappelijk onderzoek in Nederland een richting moeten geven. Vandaag: wat is de ware aard van zwaartekracht, ruimte en tijd en wat kun je bijvoorbeeld leren van zwarte gaten?