Voor wie meer wil weten

Deeltjes

franck-hertz.jpg
Deeltjes

Het Franck-Hertz-experiment

DoorEvita Verheijden
6 min

Afgelopen vrijdag was het precies 106 jaar geleden dat het Franck-Hertz-experiment werd gepubliceerd. Hoewel de onderzoekers dat zelf nog niet beseften, was dit de eerste bevestiging van Niels Bohrs quantummechanische atoommodel.

cern_lhc_sq.jpg
Deeltjes

10 jaar LHC

DoorMarcel Vonk
2 min

Op 30 maart 2010 botsten er in de Large Hadron Collider in Gevève voor het eerst protonen met een gigantische energie van 3,5 tera-elektronvolt elk op elkaar. Het CERN besteedt dit voorjaar uitgebreid aandacht aan deze tiende verjaardag van de LHC.

links of rechts
Deeltjes

Links of rechts?

DoorMarcel Vonk
4 min

Hoe zou je aan een buitenaards wezen uitleggen wat ‘links’ en ‘rechts’ is, zonder het expliciet te laten zien? De zwakke kernkracht maakt dat mogelijk, zoals een recent MinutePhysics-filmpje uitlegt.

dyson_sq.jpg
Deeltjes

Freeman Dyson: een veelzijdig fysicus

DoorDamian van de Heisteeg
6 min

Eind februari is Freeman Dyson op 96-jarige leeftijd overleden. In dit artikel bespreekt Damian van de Heisteeg twee van zijn vele bijdragen aan onze kennis – één binnen de theoretische natuurkunde, één ander op een heel ander terrein.

event_sq.png
Deeltjes

Kan theoretische precisie het standaardmodel verslaan?

DoorSolange Schrijnder van Velzen
10 min

Experimenten hebben meetfouten, maar ook theorieën kunnen kleine of grotere afwijkingen hebben. Solange Schrijnder van Velzen beschrijft hoe effectieve theorieën verbeterd kunnen worden, en wat we daaruit leren.

blokken.jpg
Deeltjes

Pi, botsende blokken en quantumalgoritmes

DoorDamian van de Heisteeg
12 min

Wat hebben botsende blokken, een quantum-zoekalgoritme en het getal pi met elkaar gemeen?

zetanulpunten_sq.jpg
Deeltjes

The Matrix 3: Toevalsmatrices en de Riemannhypothese

DoorJeremy van der Heijden
10 min

In het derde deel van zijn artikelenreeks over toevalsmatrices bespreekt Jeremy van der Heijden een van de grootste raadsels uit de moderne wiskunde: de Riemannhypothese. Kan de natuurkunde van toevalsmatrices helpen om dit fundamentele wiskundige probleem op te lossen?

trap_sq.png
Deeltjes

Quantum-koude ionen en atomen

DoorMarcel Vonk
6 min

Extreem koude quantumdeeltjes hebben nuttige toepassingen in bijvoorbeeld quantumcomputers of atoomklokken. Het liefst zouden natuurkundigen ook mengsels van atomen en ionen ‘quantum-koud’ maken, maar dat bleek heel lastig. Toch zijn natuurkundigen van de UvA daar nu in geslaagd.

betegeling.png
Deeltjes

The Matrix 2: Toevalsoppervlakken en 2D-zwaartekracht

DoorJeremy van der Heijden
14 min

Het is een onmisbaar wiskundig gereedschap voor de theoretisch natuurkundige: de matrix. Jeremy van der Heijden legt uit hoe je met behulp van matrices zelfs een quantumtheorie van de zwaartekracht kunt opstellen – zij het in slechts twee dimensies.