Heelal

Onverwachte verbanden in natuurkunde

DoorSarah Jansen

Symmetrieën, zwaartekrachtsgolven en botsingen van deeltjes – drie natuurkundige fenomenen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Het was dan ook een grote verrassing toen bleek dat bepaalde aspecten van deze fenomenen wiskundig gezien exact hetzelfde zijn.

Lees meer

meter
Serie: Grootheden en eenheden
Geen categorie

Dossier: Grootheden en eenheden

DoorMarcel Vonk
Deel 3
1 min

Dit korte dossier bestaat uit twee artikelen.

In het eerste artikel wordt uitgelegd wat grootheden en eenheden precies zijn, en welke belangrijke rol ze in de natuurkunde spelen.

In het tweede artikel wordt een heel speciaal eenhedenstelsel behandeld: dat van de Planckeenheden.

Serie: Relativiteit
Geen categorie

Relativiteit (2): De lichtsnelheid

DoorMarcel Vonk
Deel 3
12 min

Hoewel het er op het eerste gezicht niet op lijkt, heeft licht een bepaalde snelheid. Als je een lamp in een kamer aandoet lijkt de hele kamer instantaan verlicht te worden, maar in werkelijkheid doet het licht er een fractie van een seconde over om vanaf de lamp de voorwerpen in de kamer te bereiken, en vanaf daar weerkaatst te worden naar je ogen. We merken daar weinig van doordat de snelheid van het licht zo enorm groot is: lichtgolven planten zich voort met bijna 300.000 kilometer per seconde. Alleen op astronomische schaal merk je iets van het feit dat het licht niet oneindig snel beweegt: zo doet het licht van de maan er ruim een seconde over om ons te bereiken, en dat van de zon zo’n acht minuten. Het licht van verre sterrenstelsels kan zelfs miljarden jaren onderweg zijn voor het ons bereikt.

pendel.jpg
Serie: Relativiteit
Geen categorie

Relativiteit (1): Het relativiteitsbeginsel

DoorMarcel Vonk
Deel 2
8 min

Revolutionaire natuurkunde volgt soms uit heel alledaagse ideeën. Einstein ontdekte de speciale relativiteitstheorie toen hij nadacht over een heel eenvoudig verschijnsel: bewegen met een constante snelheid in een bepaalde richting. Zo’n beweging wordt in de natuurkunde een eenparige beweging genoemd. Wat Einstein opviel, was dat veel natuurwetten niet veranderen als we ze beschrijven vanuit het gezichtspunt van een eenparig bewegende waarnemer. Hij was daarin overigens beslist niet de eerste: Galileo Galilei merkte in 1632 al op dat natuurkundige experimenten in een met constante snelheid bewegend schip precies dezelfde wetten volgen als soortgelijke experimenten in stilstand, op het land.

Serie: Relativiteit
Geen categorie

Dossier: Relativiteit

DoorMarcel Vonk
Deel 1
2 min

Vanaf oktober 2014 tot januari 2015 verscheen op The Quantum Universe wekelijks op dinsdag een artikel in het dossier “relativiteitstheorie”.

Geen categorie

Welkom op quantumuniverse.nl!

DoorMarcel Vonk
4 min

Van harte welkom op de nieuwe populairwetenschappelijke en educatieve website www.quantumuniverse.nl! Deze site, opgezet vanuit de Spinozapremie die prof. Erik Verlinde in 2011 won, heeft als doel om grensverleggend onderzoek in de fundamentele natuurkunde op heldere wijze aan het grote publiek te presenteren.

Geen categorie

Filmpjes lesmateriaal Quantum Universe

DoorMarcel Vonk
1 min

Op deze pagina vindt u de filmpjes die horen bij het Quantum Universe-lesmateriaal. Het lesmateriaal zelf kunt u hier downloaden.

Geen categorie

Docentencursus relativiteitstheorie 2013

DoorMarcel Vonk
2 min

Op deze pagina treft u het cursusmateriaal aan voor de docentencursus “relativiteitstheorie” die in september en oktober 2013 gegeven werd aan de Universiteit van Amsterdam. Voor meer informatie en aanmelden (t/m 12 september) kunt u terecht op de website van de Its Academy.

schommel2_klein.jpg
Serie: Faseruimte
Geen categorie

Faseruimte (4): Een voorbeeld

DoorMarcel Vonk
Deel 5
8 min

Een eenvoudig voorbeeld van een faseruimte is de faseruimte van een harmonische oscillator. Een harmonische oscillator is, in technische termen geformuleerd, een trillend systeem waarin de kracht evenredig is met de afstand tot een bepaalde evenwichtspositie.

komeet
Serie: Faseruimte
Geen categorie

Faseruimte (3): Klassieke faseruimte

DoorMarcel Vonk
Deel 4
8 min

Een faseruimte is een speciaal soort configuratieruimte. In het vorige artikel hebben we het alleen gehad over de posities van de auto’s, maar er zijn natuurlijk allerlei andere eigenschappen waarin we geïnteresseerd kunnen zijn. De belangrijkste daarvan is de snelheid van de auto’s: als we de snelheden weten, en ervan uitgaan dat de auto’s min of meer met constante snelheid bewegen, kunnen we voorspellen waar de auto’s over één seconde, tien seconden, of één minuut zullen zijn.