Heelal

Onverwachte verbanden in natuurkunde

DoorSarah Jansen

Symmetrieën, zwaartekrachtsgolven en botsingen van deeltjes – drie natuurkundige fenomenen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Het was dan ook een grote verrassing toen bleek dat bepaalde aspecten van deze fenomenen wiskundig gezien exact hetzelfde zijn.

Lees meer

lhc
Deeltjes

Het standaardmodel: een effectieve theorie?

DoorSanne Vergouwen
14 min

Het standaardmodel van de elementaire deeltjes geeft een fantastisch nauwkeurige beschrijving van allerlei deeltjesprocessen in de natuur. Betekent dat dat dat model ook helemaal compleet is, of zou het kunnen dat we op nog kleinere schaal weer heel andere fysica aantreffen?

skytale
Serie: Quantumsleutels
Deeltjes

Quantumsleutels veilig delen

DoorLieuwe Bakker
Deel 1
18 min

Quantumcomputers zouden allerlei technieken om berichten te versleutelen kunnen kraken. Gelukkig kun je quantummechanica óók gebruiken om juist berichten heel veilig te versturen, zonder dat ze ongemerkt afgeluisterd kunnen worden.

Heelal

Een gespaghettificeerde ster

DoorMarcel Vonk
4 min

Sinds een paar decennia zien astronomen vanuit zwarte gaten uitbarstingen van elektromagnetische straling komen. Er werd aangenomen dat zulke uitbarstingen afkomstig zijn van uit elkaar getrokken sterren, maar pas nu is zulke ‘spaghettificatie’ ook echt waargenomen.

Materie

Terugkijken: lezingen FYSICA

DoorMarcel Vonk
2 min

De Nederlandse Natuurkundige Vereniging, die dit jaar precies een eeuw bestaat, organiseert jaarlijks de natuurkundeconferentie FYSICA. De opnames van de online-editie van dit jaar – mét voordrachten van twee Nobelprijswinnaars – zijn inmiddels terug te kijken.

Materie

Hoe groot is een scherf?

DoorMarcel Vonk
6 min

Laat een drinkglas in diggelen vallen, en de scherven zullen variëren van groot tot extreem klein. Bij het kapotte glas van een bushokje hebben alle scherven juist vrijwel dezelfde grootte. Welke natuurkunde zit er achter dat verschil?

Materie

Hoe werkt gekkotape?

DoorMarcel Vonk
4 min

Gekkotape is een doe-het-zelftape die net als het gelijknamige beestje goed aan allerlei oppervlakken kan plakken. De naam doet vermoeden dat de onderliggende natuurkunde ook hetzelfde is, maar is dat ook zo?

Deeltjes

Oneindige torens van deeltjes

DoorDamian van de Heisteeg
14 min

Maak een verre wandeling, en je komt vanzelf bijzondere dingen tegen. Voor theorieën van quantumzwaartekracht lijkt een soortgelijk verschijnsel plaats te vinden: leggen we een lange afstand af in de zogenaamde veldenruimte van deze theorieën, dan komen we ’torens’ van lichte deeltjes tegen.

Serie: Fouriertransformaties
Deeltjes

Fouriertransformaties (4): roosters en fononen

DoorLieuwe Bakker
Deel 4
12 min

In het vierde en laatste deel van zijn serie over fouriertransformaties beschrijft Lieuwe Bakker hoe zulke transformaties erg nuttig kunnen zijn voor het beschrijven natuurverschijnselen die van nature periodiek zijn, zoals de posities van atomen in een kristalrooster.

Deeltjes

Helgoland

DoorEvita Verheijden
8 min

In zijn nieuwste boek Helgoland beschrijft Carlo Rovelli de geschiedenis en filosofie van de quantummechanica. Rijk aan anekdotes, filosofische bespiegelingen én gedegen uitleg, is het boek zeer de moeite waard voor zowel leek als expert.