Tag

Symmetrie

14 artikelen
Materie

Een kristal zonder regelmaat

DoorAmber Visser
14 min

Toen Daniel Shechtman in 1982 beweerde een kristal met een vijfvoudige symmetrie te hebben ontdekt, stuitte hij op ongeloof en zelfs spot. Bijna drie decennia later werd zijn ontdekking echter bekroond met de Nobelprijs voor Scheikunde.

nambu-goldstone
Deeltjes

Waar komt massa vandaan?

DoorPim van den Heuvel
20 min

Symmetrie: een van de belangrijkste begrippen uit de moderne natuurkunde. Zeker als symmetrie ‘gebroken’ wordt – er wel zou kúnnen zijn, maar er niet is – ontstaan allerlei interessante verschijnselen, zoals geluid, magnetisme en zelfs de massa van bepaalde deeltjes.

Lev Landau
Materie

De droom van Lev Landau

DoorBoris Post
10 min

Lev Landau, de bekende Russische natuurkundige, droomde ervan om ooit alle toestanden van materie te classificeren aan de hand van hun symmetrieën. Deze droom leek tot voor kort niet te zullen uitkomen, maar nieuwe en algemenere noties van symmetrie hebben Landaus droom nieuw leven ingeblazen.

golven
Materie

Kinks, skinks en supersymmetrie

DoorMarcel Vonk
4 min

Het begrip supersymmetrie wordt vaak genoemd als het over elementaire deeltjes gaat. Supersymmetrie blijkt echter ook in het laboratorium meetbaar te zijn tussen klompjes energie in een materiaal – zogeheten kinks en skinks.

symmetrie
Heelal

Symmetrie in quantumzwaartekracht

DoorDamian van de Heisteeg
10 min

‘Symmetrie’ is een belangrijk stuk gereedschap van de theoretisch natuurkundige. Voor theorieën van de quantumzwaartekracht speelt symmetrie een extra belangrijke rol – want bepaalde symmetrieën blijken daar helemaal niet voor te kunnen komen!

ice-water-glass-cold.jpg
Materie

How symmetries dictate physics

DoorGreg Mathys
14 min

Soms is de symmetrie van een natuurkundig systeem zo groot dat we alleen op basis daarvan al het gehele gedrag ervan kunnen begrijpen. In dit (Engelstalige) artikel beschrijft Greg Mathys dit idee, de ‘conformal bootstrap’.

links of rechts
Deeltjes

Links of rechts?

DoorMarcel Vonk
4 min

Hoe zou je aan een buitenaards wezen uitleggen wat ‘links’ en ‘rechts’ is, zonder het expliciet te laten zien? De zwakke kernkracht maakt dat mogelijk, zoals een recent MinutePhysics-filmpje uitlegt.

20190611_symmetrie.jpg
Heelal

Symmetrie en waar het goed voor is

DoorJorrit Kruthoff
8 min

Symmetrie bepaalt veel van de natuurkunde om ons heen en is voor theoretische natuurkundigen een van de meest basale principes voor het formuleren van een theorie. Maar wat betekent symmetrie nu precies en wat kunnen we er allemaal mee?

20190114_tijdsymmetrie_sq.png
Deeltjes

Kennen deeltjes de pijl van de tijd?

DoorJans Henke
2 min

Veel natuurwetten werken zowel “vooruit” als “achteruit”. Draai een filmpje van planeten of wrijvingsloze biljartballen achteruit af, en je zult een proceszien dat ook aan de mechanische wetten van Newton voldoet. Werkt dat op quantumschaal ook zo, of is daar wel een richting van de tijd?