DeeltjesEen quantum-ommetje DoorJeremy van der Heijden12 minWat hebben een poolwandeling, een ijsbeer en een jachtgeweer te maken met de quantummechanica? Het antwoord: ‘Berryfasen’. Jeremy van der Heijden legt in dit artikel uit wat dat zijn.
DeeltjesEen supersymmetrisch kopje koffie DoorJeremy van der Heijden14 minWiskunde is een belangrijk gereedschap in de natuurkunde, maar werkt dit ook andersom? In de jaren 80 gebruikte snaartheoreet Edward Witten natuurkunde om een wiskundige stelling over vormen te bewijzen.
HeelalRuimtetijd uit informatie DoorJeremy van der Heijden16 minWat is de oorsprong van ruimte en tijd? Het moderne antwoord is ‘quantuminformatie’. Jeremy van der Heijden licht toe wat dat betekent aan de hand van een eenvoudig voorbeeld: de omtrek van een cirkel.
HeelalEen meting van de Venusovergang DoorJeremy van der Heijden12 minDe planeet Venus was deze week in het nieuws omdat er in de atmosfeer fosfine-moleculen zijn ontdekt. Maar Venus houdt ons al veel langer bezig: aan het eind van de achttiende eeuw was de planeet ook groot nieuws, om een heel andere reden.
HeelalZwaartekracht als een kansproces DoorJeremy van der Heijden18 minZwaartekracht is op de quantumschaal nog altijd heel slecht begrepen. Een nieuwe benadering probeert de zwaartekracht als een kansproces te beschrijven. Een belangrijke rol daarin wordt gespeeld door wormgaten, die een verrassende statistische interpretatie hebben.
HeelalEen babyfoto van het heelal DoorJeremy van der Heijden10 minIn de jaren 60 van de vorige eeuw vond een van de belangrijkste experimenten uit de natuurkunde plaats toen twee astronomen toevallig een mysterieuze achtergrondruis opmerkten. De ruis was de eerste duidelijke aanwijzing voor de oerknal.
HeelalHoe weeg je de aarde? DoorJeremy van der Heijden12 minDe aarde weegt iets minder dan 6 quadriljoen kilogram, een getal van 25 cijfers. Verrassend genoeg was dat getal al aan het einde van de achttiende eeuw bekend. Jeremy van der Heijden legt uit hoe je de aarde weegt.
DeeltjesThe Matrix 3: Toevalsmatrices en de Riemannhypothese DoorJeremy van der Heijden10 minIn het derde deel van zijn artikelenreeks over toevalsmatrices bespreekt Jeremy van der Heijden een van de grootste raadsels uit de moderne wiskunde: de Riemannhypothese. Kan de natuurkunde van toevalsmatrices helpen om dit fundamentele wiskundige probleem op te lossen?
DeeltjesThe Matrix 2: Toevalsoppervlakken en 2D-zwaartekracht DoorJeremy van der Heijden14 minHet is een onmisbaar wiskundig gereedschap voor de theoretisch natuurkundige: de matrix. Jeremy van der Heijden legt uit hoe je met behulp van matrices zelfs een quantumtheorie van de zwaartekracht kunt opstellen – zij het in slechts twee dimensies.
