Voor wie meer wil weten

Materie

Materie

Een goed begin – meer dan het halve werk!

DoorLieuwe Bakker
14 min

De begintoestand van een natuurkundig systeem bepaalt het verdere tijdsverloop. Als de gevoeligheid voor de precieze begincondities heel groot is, noemen we een systeem ‘chaotisch’. Hoe kun je dit fascinerende begrip het beste beschrijven, en wat gebeurt er als een systeem chaos vertoont?

Materie

De natuurkunde van de vrije wil

DoorSanne Vergouwen
2 min

Als de natuurwetten uit elke begintoestand een eindtoestand voorspellen, hebben we dan als mens nog een vrije wil? Een interessant filosofisch vraagstuk, waar ook vanuit natuurkundig perspectief wel het een en ander over te zeggen valt.

sneeuwvlok
Materie

Gebroken dimensies

DoorJeremy van der Heijden
16 min

Wat is de dimensie van een sneeuwvlokje? Om die vraag te kunnen beantwoorden duikt Jeremy van der Heijden in de mysterieuze wereld van fractals: oneindig gedetailleerde patronen die zich op steeds kleinere schaal herhalen.

Een spiraalpatroon, gemaakt uit twee identieke lagen van stippen
Materie

Spelen met stippels

DoorJans Henke
4 min

Opeengestapelde tweedimensionale vlakken met stippen, die samen duizelingwekkende patronen vormen. Het klinkt misschien als een vreemd onderwerp om te bestuderen, maar er schuilt interessante wiskunde en natuurkunde achter!

Materie

Een goed begin – het halve werk?

DoorMarcel Vonk
8 min

Natuurkunde doen betekent vaak: uit een bepaalde beginsituatie bepalen wat de eindsituatie zal zijn. We lossen ‘bewegingsvergelijkingen’ op, en de vorm van de oplossing hangt af van de gekozen begincondities. Maar… in de wereld van de begincondities is niet elke keuze gelijk!

arXiv
Materie

ArXiv 30 jaar!

DoorLieuwe Bakker
2 min

Voor een natuurkundige zijn of haar onderzoek publiceert, wordt het vaak in preprint-vorm al beschikbaar gemaakt. Sinds 1991 bestaat er een centrale server waarop voor veel vakgebieden al die preprints verzameld worden en voor iedereen beschikbaar worden gemaakt: het arXiv.

prijswinnaars
Materie

Nobelprijs Natuurkunde: complexe systemen

DoorEvita Verheijden
4 min

Deze week werd de Nobelprijs voor de natuurkunde 2021 toegekend. De prijs gaat naar Giorgio Parisi, voor zijn onderzoek naar wanordelijke complexe materialen, en Syukuro Manabe en Klaus Hasselmann voor hun onderzoek naar het klimaat en de invloed van de mens daarop.

De 'Python' achtbaan in de Efteling
Materie

Hoe achtbanen je voor de gek houden

DoorJans Henke
10 min

Stel je voor: je neemt plaats in een karretje van een achtbaan. De spanning over wat je de komende paar minuten te wachten staat kan hoog zijn, maar maak je geen zorgen: vrijwel alle krachten die je zult ervaren zijn schijnkrachten!

vogel
Materie

Jager-prooimodellen en bifurcaties

DoorLieuwe Bakker
14 min

Modellen van ‘jagers’ en ‘prooien’ vertonen allerlei interessante wiskundige eigenschappen die we niet alleen in de biologie, maar ook in de natuurkunde tegenkomen. Lieuwe Bakker duikt in de wereld van evenwichten, limietcykels en bifurcaties.