Heelal

Onverwachte verbanden in natuurkunde

DoorSarah Jansen

Symmetrieën, zwaartekrachtsgolven en botsingen van deeltjes – drie natuurkundige fenomenen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Het was dan ook een grote verrassing toen bleek dat bepaalde aspecten van deze fenomenen wiskundig gezien exact hetzelfde zijn.

Lees meer

schaatsers
Materie

Hoe komt het dat we kunnen schaatsen?

DoorMarcel Vonk
8 min

De temperaturen liggen onder het vriespunt en het WK Afstanden wordt verreden – ijs houdt ons deze dagen veel bezig. Iets wat iedereen weet is dat ijs glad, maar waarom eigenlijk?

Materie

Ben je een Boltzmannbrein?

DoorSanne Vergouwen
6 min

Wat is waarschijnlijker – dat alle materie in het heelal ooit op één plek was, of dat al die materie spontaan een denkend brein vormt? Een artikel over entropie en Boltzmannbreinen.

Heelal

Bubbles of nothing – een doemscenario

DoorDamian van de Heisteeg
12 min

Natuurkunde zit vol met desastreuze scenario’s die het einde van onze wereld kunnen betekenen. ‘Bubbels van niets’ zijn misschien nog wel het meest ultieme doemscenario dat de natuurkunde biedt. Binnen deze bubbels zou zelfs de ruimtetijd ophouden te bestaan.

Serie: Viva Fysica
Materie

Terugkijken: Viva Fysica 2021

DoorMarcel Vonk
Deel 5
2 min

Op vrijdag 29 januari was Viva Fysica, het jaarlijkse congres voor docenten en leerlingen over de actuele ontwikkelingen in de natuurkunde. De lezingen van de dag en de virtuele rondleiding op het CERN zijn nu online terug te kijken.

Deeltjes

Een quantum-ommetje

DoorJeremy van der Heijden
12 min

Wat hebben een poolwandeling, een ijsbeer en een jachtgeweer te maken met de quantummechanica? Het antwoord: ‘Berryfasen’. Jeremy van der Heijden legt in dit artikel uit wat dat zijn.

stofstorm
Heelal

Van stofstorm tot planeet

DoorMarcel Vonk
4 min

Een team van sterrenkundigen heeft een wervelwind van stof en gruis ontdekt in een baan rond een jonge ster. In het gruis is zich mogelijk een planeet aan het vormen.

dobbelstenen.jpg
Deeltjes

Lev Landau en de dichtheidsmatrix

DoorMarcel Vonk
14 min

22 januari is de geboortedag van de natuurkundige Lev Landau. Een van zijn vele ontdekkingen was de quantummechanische dichtheidsmatrix – een constructie die een verrassende rol speelt bij het begrijpen van zwarte gaten.

Zwart gat
Heelal

Nobel lectures: zwarte gaten

DoorMarcel Vonk
2 min

In oktober 2020 werden de Nobelprijzen toegekend. De bijbehorende Nobellezingen, waar de prijswinnaars op begrijpelijk niveau hun onderzoek toelichten, werden in december online gegeven – en die lezingen zijn via YouTube terug te kijken.

Heelal

Extra dimensies oprollen

DoorDamian van de Heisteeg
12 min

Extra dimensies zijn populair in de snaartheorie, maar snaartheoreten waren niet de eersten die dit idee bestudeerden. Nadat de relativiteitstheorie door Einstein was ontwikkeld, probeerden natuurkundigen zijn wetten al toe te passen in hogere dimensies. Dat leidde tot een verrassend inzicht.