Heelal

Paradigmaverschuivingen: bewegende wetenschap

DoorAriane Waitz

In de rubriek “Vraag het een natuurkundige” beantwoorden we vragen van onze lezers. In deze vijfde editie behandelen we de vraag van lezer Max: hoe komt het dat de lijst van onopgeloste problemen en onbeantwoorde vragen in de fundamentele natuurkunde en kosmologie steeds groeit?

Lees meer

blokken.jpg
Deeltjes

Pi, botsende blokken en quantumalgoritmes

DoorDamian van de Heisteeg
12 min

Wat hebben botsende blokken, een quantum-zoekalgoritme en het getal pi met elkaar gemeen?

3c236-radio-galaxy-zoo-lofar-bild-pressemitteilung_840.png
Heelal

Help mee zwarte gaten te ontdekken

DoorMarcel Vonk
4 min

Wetenschappers vragen de hulp van het publiek om de oorsprong te vinden van honderdduizenden sterrenstelsels die zijn ontdekt door de grootste radiotelescoop ooit gebouwd: LOFAR.

lab2.jpg
Serie: Ultrakoude gassen
Materie

Ultrakoude gassen (2): koud, kouder, koudst

DoorLieuwe Bakker
Deel 2
22 min

Veel natuurkundige experimenten worden gedaan bij extreem lage temperaturen. Dingen zo koud maken is echter niet eenvoudigweg een kwestie van ‘de koelkast aanzetten’. Lieuwe Bakker dook in de fysica van het ultra-afkoelen. (Deel 2 van 3.)

20200221_twistedgraphene.png
Materie

Twistronics: elektronica met een twist

DoorJans Henke
10 min

In maart 2018 kondigde een onderzoeksgroep van MIT aan dat het ze gelukt was om twee lagen van grafeen – een metaal van één atoom dik – te veranderen in een isolator of zelfs een supergeleider. Het gevolg was een explosie van onderzoek in een heel nieuwe onderzoeksrichting: twistronics.

betelgeuze_stof.jpg
Heelal

Wat is er met Betelgeuze aan de hand?

DoorMarcel Vonk
6 min

De ster Betelgeuze haalt de laatste maanden regelmatig het nieuws. Gaat de ster ‘binnenkort’ ontploffen? Nieuwe VLT-opnames laten zien dat de rode superreus niet alleen minder licht geeft, maar ook van vorm lijkt te veranderen.

hotwater_sq.jpg
Materie

Het Mpemba-effect: hoe warm water sneller bevriest

DoorMichiel Rollier
8 min

Wat bevriest sneller, warm water of koud water? Het voor de hand liggende antwoord blijkt niet altijd het juiste te zijn! Michiel Rollier beschrijft het tegenintuïtieve Mpemba-effect.

zetanulpunten_sq.jpg
Deeltjes

The Matrix 3: Toevalsmatrices en de Riemannhypothese

DoorJeremy van der Heijden
10 min

In het derde deel van zijn artikelenreeks over toevalsmatrices bespreekt Jeremy van der Heijden een van de grootste raadsels uit de moderne wiskunde: de Riemannhypothese. Kan de natuurkunde van toevalsmatrices helpen om dit fundamentele wiskundige probleem op te lossen?

lab2.jpg
Serie: Ultrakoude gassen
Materie

Ultrakoude gassen (1)

DoorLieuwe Bakker
Deel 1
16 min

Veel natuurkundige experimenten worden gedaan bij extreem lage temperaturen. Dingen zo koud maken is echter niet eenvoudigweg een kwestie van ‘de koelkast aanzetten’. Lieuwe Bakker dook in de fysica van het ultra-afkoelen.

trap_sq.png
Deeltjes

Quantum-koude ionen en atomen

DoorMarcel Vonk
6 min

Extreem koude quantumdeeltjes hebben nuttige toepassingen in bijvoorbeeld quantumcomputers of atoomklokken. Het liefst zouden natuurkundigen ook mengsels van atomen en ionen ‘quantum-koud’ maken, maar dat bleek heel lastig. Toch zijn natuurkundigen van de UvA daar nu in geslaagd.