Quantum Universe jaaroverzicht 2025 (1)

DoorMarcel Vonk

Het is eind december, dus de media staan bol van de jaaroverzichten. Voor wie al dat terugblikken nog niet moe is, sluiten wij ons graag aan bij die trend. Vandaag deel 1 van het Quantum Universe-jaaroverzicht 2025, over de maanden januari t/m april.

Lees meer

protonsynchrotron.jpg
Geen categorie

Zelf experimenteren met een deeltjesversneller?

DoorMarcel Vonk
2 min

Middelbare scholieren die zelf een experiment willen doen met een deeltjesversneller, kunnen daarvoor tot 31 maart hun ideeën indienen bij het CERN. Een jury beoordeelt de voorstellen, en de winnende twee teams mogen naar Genève komen om hun experiment uit te voeren.

qubit.png
Geen categorie

Razendsnel rekenen en onkraakbare codes

DoorMarcel Vonk
1 min

Van maart tot juni 2016 biedt het Bèta Instituut Amsterdam een verdiepingsprogramma aan voor leerlingen uit 4, 5 en 6 VWO. Het programma met de titel “Razendsnel rekenen en onkraakbare codes” gaat in op de ontwikkelingen in quantum computing.

hyperbolic_4.png
Heelal

Holografie: een eenvoudig voorbeeld

DoorJeroen Spandaw
14 min

Een centraal probleem in de moderne theoretische natuurkunde is het verenigen van quantumtheorie en zwaartekracht. Een mogelijke aanpak is holografie: het verschijnsel waarbij een ruimte(tijd) in zekere zin equivalent is met de rand van die ruimte. In dit artikel bekijken we een eenvoudig wiskundig voorbeeld van holografie.

horn.jpg
Geen categorie

Doppler, Buys Ballot en een kapotte hoorn

DoorWatse Sybesma
4 min

In 1845 reed een platte treinwagon met hoornspelers over het net aangelegde spoor tussen Utrecht en Maarssen. Er was geen sprake van carnavalsgekte: er werd een historisch natuurkundig experiment gedaan.

meltingice.jpg
Geen categorie

De bootstrap: fysica zonder tegenspraak

DoorMarcel Vonk
4 min

De Baron von Münchhausen wist uit een moeras te ontsnappen door zich met paard en al aan zijn eigen haar omhoog te trekken. Natuurkundig volkomen onmogelijk, natuurlijk, maar het achterliggende idee komt op verrassende wijze in de moderne quantumveldentheorie terug.

trappist-1-system.jpg
Heelal

Aardachtige planeten ontdekt bij naburige ster

DoorManus Visser
2 min

Astronomen hebben zeven planeten ter grootte van de aarde ontdekt op een afstand van slechts 40 lichtjaar van ons zonnestelsel. Op ten minste drie van de planeten zijn de omstandigheden zo gunstig dat er vloeibaar water kan voorkomen, en mogelijk dus zelfs buitenaards leven.

newtonleibniz_sq.png
Heelal

Natuurkundig gekibbel: Newton vs. Leibniz

DoorMax Oosterbeek
12 min

Natuurkundigen zijn het vaak over van alles en nog wat oneens. In de serie “Natuurkundig gekibbel” beschrijven we een aantal beroemde twisten uit de fysica. Vandaag: Isaac Newton vs. Gottfried Wilhelm Leibniz.

mapofmathematics.png
Geen categorie

De wiskunde in kaart gebracht

DoorMarcel Vonk
2 min

In december plaatsen we een kort stukje over de prachtige animatie The Map of Physics van Dominic Walliman. Op het filmje kwamen erg veel positieve reacties, en Walliman komt daarom nu met een vervolg: The Map of Mathematics.

orkest_small.jpg
Geen categorie

Altijd goed luisteren! (naar zwarte gaten)

DoorWatse Sybesma
6 min

Een van de overeenkomsten tussen zwarte gaten, het quark-gluonplasma en het binnenste van de aarde is dat we er relatief weinig over weten, maar wel de mogelijkheid hebben er meer van te leren – zolang we maar bereid zijn om goed te luisteren naar de “tonen” die ze voortbrengen!