Deeltjes

De quantummechanica van Gerard ’t Hooft

DoorJort de Groot

Op 6 april van dit jaar won de Nederlandse natuurkundige Gerard ’t Hooft de Special Breakthrough Prize voor zijn inzichten in ijktheorie en het standaardmodel. Een goede aanleiding om een artikel te besteden aan recenter werk van ’t Hooft over de grondslagen van de quantummechanica.

Lees meer

bullet.jpg
Geen categorie

Dossier: donkere materie

DoorMargot Brouwer
2 min

Van februari tot mei 2016 verschenen er op The Quantum Universe vier artikelen in het dossier “donkere materie”, geschreven door sterrenkundige Margot Brouwer.

rotatie.png
Serie: Donkere materie
Heelal

Donkere materie (1): Een duistere ontdekking

DoorMargot Brouwer
Deel 1
10 min

Vanaf vandaag verschijnt er een nieuw dossier op de QU-site. Sterrenkundige Margot Brouwer neemt ons mee in een ontdekkingsreis naar donkere materie, de mysterieuze, onzichtbare vorm van materie waar een groot deel van ons heelal uit blijkt te bestaan.

ligo.jpg
Geen categorie

Golven in de ruimtetijd – hoe meet je die?

DoorMarcel Vonk
2 min

Net zoals er bij de elektromagnetische kracht radiogolven horen, zo zouden er volgens de relativiteitstheorie van Einstein bij de zwaartekracht ook zwaartekrachtsgolven moeten horen. Maar hoe meet je zulke golven?

lhc_meting.png
Serie: Storingsrekening
Geen categorie

Storingsrekening (7): Quantummechanica

DoorMarcel Vonk
Deel 8
12 min

We sluiten onze zevendelige serie over storingsrekening af met een artikel over het belangrijkste toepassingsgebied van deze wiskundige techniek: de quantummechanica.

hamer_veer.jpg
Geen categorie

Wordt licht afgebogen door de zwaartekracht?

DoorGerben Oling
6 min

Hamers en veren vallen onder invloed van de zwaartekracht omlaag. Galileo Galileï ontdekte dat de twee zelfs precies even snel vallen als er geen luchtweerstand is. Maar hoe zit het met licht – valt dat ook naar zware hemellichamen toe?

stratocumulus.jpg
Serie: Storingsrekening
Geen categorie

Storingsrekening (6): Het geheel als som der delen?

DoorMarcel Vonk
Deel 7
10 min

In deze reeks artikelen bespreken we storingsreeksen: oneindige wiskundige optelsommen die een bepaalde uitkomst steeds beter benaderen. In de natuurkunde zijn dergelijke reeksen erg nuttig: vaak kunnen we de uitkomst van experimenten of berekeningen niet exact voorspellen, maar kunnen we wel een storingsreeks voor die uitkomst vinden. In het vorige artikel zagen we hoe een onverwacht probleem – dat van de zogeheten ‘asymptotische reeksen’ – door de Fransman Émile Borel werd opgelost. In dit artikel komen we een ander raadsel tegen: soms geeft een storingsreeks een optelling van alleen maar nullen! Verrassend genoeg blijkt de oplossing van dit probleem heel veel te maken te hebben met die van het probleem uit het vorige artikel.

Geen categorie

Kijkje in de wetenschap: Enrico Pajer

DoorMarcella Wijngaarden
12 min

Ooit gehoord van het ‘gesmolten chocolade’-model om het universum
 mee te beschrijven? Enrico Pajer is een theoretisch kosmoloog aan de Universiteit van Utrecht en werkt aan een theorie met deze bijnaam. In 2015 ontving hij een prestigieuze VIDI-beurs om dit werk mee voort te zetten. In dit interview vertelt Enrico wat zijn onderzoek precies inhoudt, waarom hij er zo enthousiast over is, en wat het nu precies met chocolade te maken heeft.

rooster.png
Serie: Storingsrekening
Geen categorie

Storingsrekening (5): De storingsreeks herrezen

DoorMarcel Vonk
Deel 6
8 min

Het idee van ‘storingsrekening’ is om een bepaalde natuurkundige grootheid – bijvoorbeeld de uitkomst van een experiment – in stapjes te berekenen. Eerst wordt er een grove benadering gemaakt; vervolgens wordt een correctie op die benadering berekend; daarna een correctie op de correctie, enzovoort. Soms leidt deze wiskundige procedure tot een willekeurig goede benadering van het eindantwoord. In het vorige artikel in dit dossier zagen we dat het soms echter ook mis gaat. Bij zogeheten ‘asymptotische reeksen’ wordt de benadering eerst steeds beter, maar op een gegeven moment worden de achtereenvolgende correctietermen juist weer gróter, en de optelsom daarmee slechter.

dobbelstenen2.jpg
Geen categorie

Wat belooft de LHC in 2016?

DoorMarcel Vonk
6 min

Nog net voor het einde van 2015, op 15 december, was er een persconferentie op het CERN in Genève. Er werd door velen vol spanning naar die persconferentie uitgekeken, want de eerste resultaten van de nieuwe metingen van de Large Hadron Collider zouden gepresenteerd worden. Sinds de zomer van 2015 werkt ’s werelds grootste deeltjesversneller, waarmee in 2012 al het bestaan van het Higgsdeeltje werd aangetoond, op dubbele kracht. De grote vraag was: wat kunnen we met deze nu twee keer zo scherpe deeltjesbril nog meer zien?