Heelal

Kosmologisch biljart

DoorSarah Jansen

Een ‘kosmologisch biljart’, waarin delen van het universum zélf de biljartballen zijn, klinkt als het onderwerp van een sciencefictionfilm met speciale effecten om draaierig van het worden. Toch is het niet uitgesloten dat dit vreemde spel zich daadwerkelijk afspeelt in ons universum.

Lees meer

newtonpendel
Serie: Vraag het een natuurkundige
Geen categorie

Is energie behouden?

DoorPim van den Heuvel
Deel 2
8 min

In de nieuwe rubriek “Vraag het een natuurkundige” beantwoorden we vragen van onze lezers. In deze eerste editie beginnen we met de vraag van lezer Elz: hoe weten we dat energie behouden blijft?

tas2
Materie

Draaiende, golvende lading

DoorJosé Dupont
12 min

Tantaliumdisulfide ziet eruit als een doodgewoon metaal, maar recent onderzoek heeft onthuld dat het materiaal bijzondere ladingdichtheidsgolven heeft.

Deeltjes

De quantummechanica van Gerard ’t Hooft

DoorJort de Groot
16 min

Op 6 april van dit jaar won de Nederlandse natuurkundige Gerard ’t Hooft de Special Breakthrough Prize voor zijn inzichten in ijktheorie en het standaardmodel. Een goede aanleiding om een artikel te besteden aan recenter werk van ’t Hooft over de grondslagen van de quantummechanica.

zwart gat m87
Heelal

Gravasterren: alternatief voor zwarte gaten?

DoorJildou Hollander
8 min

Karl Schwarzschild was de eerste persoon die een oplossing van de Einsteinvergelijkingen opschreef. Zijn oplossing beschrijft de kromming van de ruimtetijd – en dus de zwaartekracht – die buiten een ster gevonden wordt, en geldt voor elk stervormig object.

zonnevlam
Heelal

De zon in actie

DoorSophie Schot
2 min

Een paar dagen geleden was het veel in het nieuws: zonnestormen die communicatieblackouts veroorzaakten. Maar wat is een zonnestorm eigenlijk? En hoe veroorzaken ze communicatieproblemen?

paardenrace
Heelal

Informatie, zwarte gaten en paardenraces

DoorJames Robinson
12 min

Je hebt 25 paarden en een renbaan met 5 startplekken. Hoe bepaal je zo efficiënt mogelijk welke drie paarden het snelste zijn? En wat heeft dit raadsel met informatietheorie en met zwarte gaten te maken?

kristal
Deeltjes

Een standaardmodelspel

DoorJosé Dupont
8 min

In het spel Elementary, bedacht door een Leidse natuurkundestudente, leer je de wereld van het standaardmodel kennen. Het leuke en laagdrempelige spel kun je met familie of vrienden spelen, en laat je zonder intimiderende formules kennismaken met elementaire deeltjes en hun interacties.

infrarooddriehoek
Heelal

Onverwachte verbanden in natuurkunde

DoorSarah Jansen
14 min

Symmetrieën, zwaartekrachtsgolven en botsingen van deeltjes – drie natuurkundige fenomenen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Het was dan ook een grote verrassing toen bleek dat bepaalde aspecten van deze fenomenen wiskundig gezien exact hetzelfde zijn.

Materie

Over wrijving en rode verkeerslichten

DoorMarcel Vonk
4 min

Als een verkeerslicht op rood staat, wacht iedereen – totdat iemand begint over te steken. Al snel steekt iedereen dan over. Amsterdamse natuurkundigen hebben ontdekt dat er, als twee elkaar rakende oppervlakken beginnen te glijden, een vergelijkbaar proces plaatsvindt.