Deeltjes

Een verhaal met ups en downs

DoorJildou Hollander

Het Ising-model is een eenvoudig maar rijk model voor onder andere magnetisme. 100 jaar geleden publiceerde Ernst Ising zijn ééndimensionale oplossing voor het model. Jildou Hollander beschrijft de details van dit fascinerende model.

Lees meer

fibonacci.jpg
Geen categorie

Priemgetallen testen met de quantummechanica

DoorWatse Sybesma
6 min

Priemgetallen vormen misschien wel de interessantste wiskundige getallenreeks. Maar spelen die getallen ook in de natuur een rol? Met name in de quantummechanica blijt dat een interessant vraagstuk.

beer_tapping.jpg
Materie

Bier, bubbels en bommen

DoorEvita Verheijden
4 min

Koningsdag – een mooie dag om het over de fysica van bier te hebben. Sla met één bierflesje op een ander, en het onderste flesje zal hevig overstromen. Maar waarom eigenlijk? Evita Verheijden zocht het uit.

dragonfly_media_047931.jpg
Geen categorie

Luisteren naar de eerste sterren

DoorLars Aalsma
6 min

In de Australische outback staat een metalen antenne ter grootte van een tafeltennistafel. Daarmee zijn recent de allereerste sterren in het heelal waargenomen – maar met de meting is iets vreemds aan de hand…

fietsslot.jpg
Geen categorie

Elektromagnetisme en Langlands’ “woordenboek”

DoorMirte van der Eyden en Gerben Oling
10 min

In maart won de Canadese wiskundige Robert Langlands de Abelprijs, de “Nobelprijs voor de wiskunde”. Wat onderzocht Langlands nu precies, en wat heeft die wiskunde met natuurkunde te maken?

ecoli_sq.jpg
Geen categorie

Zwemmen op microschaal (1)

DoorBram Bet
6 min

Voor mensen is water een gemakkelijke vloeistof om in te zwemmen. Voor een bacterie is dat echter heel anders: die ervaart water als een dikke, taaie stroop. Gastauteur Bram Bet legt uit hoe dat komt.

hawking_coll.jpg
Geen categorie

Driemaal Stephen Hawking

DoorMarcel Vonk
2 min

Op woensdag 4 april organiseerde de UvA een Science Colloquium over het leven van Stephen Hawking. Drie wetenschappers spraken over wat Hawking voor hun werk en voor hen persoonlijk betekend heeft. De lezingen zijn nu terug te kijken.

universe.jpg
Geen categorie

De golffunctie van het universum

DoorJorrit Kruthoff
8 min

Een golffunctie in de quantummechanica vertelt je iets over de kans om een systeem in een bepaalde toestand aan te treffen. Bestaat zo’n golffunctie ook voor het geval dat dit “systeem” het hele heelal is?

tealeaf1.jpg
Materie

De theeblaadjesparadox

DoorEvita Verheijden
6 min

In een snel draaiende draaimolen voel je dat je naar buiten geduwd wordt. Als je in een theekopje roert, gaan de losse theeblaadjes naar… binnen! Niemand minder dan Albert Einstein ontdekte hoe dat kan.

boltzmann_ludwig_01.jpg
Materie

Boltzmann en orde uit chaos

DoorGerben Oling
8 min

De wetten van de thermodynamica, die onder meer de Industriële Revolutie mogelijk maakten, leken op het eerste gezicht niets te maken te hebben met de wetten van Newton. Ludwig Boltzmann wist echter wel beter.