The Quantum Universe

Natuurkunde voor iedereen

Zoek
  • Home
  • Heelal
  • Materie
  • Deeltjes
  • Series
Zoeken
Heelal

Ants and Astrophysical Acceleration

DoorChristian Ventura Meinersen

Als een mier over een elastiek loopt dat alsmaar verder oprekt, bereikt de mier dan ooit het eind van het elastiek? In dit Engelstalige artikel beantwoordt Christian Ventura Meinersen die vraag - en vertelt hij wat dat met ons uitdijende heelal te maken heeft.

Lees meer

gas
Serie: Entropie
Materie

Entropie (3): Van micro naar macro

DoorMarcel Vonk
Deel 4
10 min

We kunnen het voorbeeld van de ballenbak zien als een model voor een natuurkundig systeem: een gas dat verdeeld is over twee compartimenten. De rode ballen staan model voor de atomen waaruit het gas is opgebouwd; de blauwe ballen voor de plekken waar géén atomen zijn.

donkere materie en donkere energie
Geen categorie

De zwaartekracht als entropische kracht

DoorMarcel Vonk
10 min

Een nieuw idee over hoe zwaartekracht verklaard kan worden. Volgens Erik Verlinde is de zwaartekracht geen fundamentele kracht, maar een onvermijdelijk resultaat van statistische processen op microscopische schaal.

hologram
Heelal

Dossier: Holografie

DoorMarcel Vonk
6 min

Holografie is een belangrijk begrip in de moderne theoretische natuurkunde: met behulp van zogenaamde holografische beschrijvingen kunnen we een quantummechanisch systeem mét zwaartekracht herformuleren als een quantummechanisch systeem zónder zwaartekracht. Op deze manier kunnen we meer leren over de mysterieuze combinatie van quantummechanica en zwaartekracht. In dit dossier wordt in enkele korte artikelen het principe van de holografie uitgelegd.

flatland.jpg
Geen categorie

Dimensies

DoorMarcel Vonk
10 min

ballenbak1.jpg
Serie: Entropie
Materie

Entropie (2): Een eenvoudig voorbeeld

DoorMarcel Vonk
Deel 3
8 min

Laten we, om het begrip entropie te begrijpen, eens kijken naar het volgende voorbeeld. We hebben vier rode en vier blauwe ballen, die we willen opbergen in een rechthoekige opbergdoos. De doos bestaat uit twee helften, die elk verdeeld zijn in vier compartimenten. Wie van orde en structuur houdt, zal de ballen waarschijnlijk opbergen zoals in figuur 3: de vier rode ballen in de ene helft en de vier blauwe in de andere.

rook.jpg
Serie: Entropie
Materie

Entropie (1): Entropie in het kort

DoorMarcel Vonk
Deel 2
4 min

De natuur is interessant omdat ze dynamisch is. In een heelal waarin niets beweegt, waar alles altijd in dezelfde toestand verkeert, zou weinig interessante natuurkunde te doen zijn. Sterker nog: in zo’n heelal zouden überhaupt geen mensen zijn om de natuur te bestuderen! Wij bestaan omdat in de zon kernfusie plaatsvindt, die de aarde van licht en warmte voorziet. De zon bestaat op haar beurt omdat een grote wolk van gas en stof onder de invloed van de zwaartekracht ineenstortte en zo een ster vormde. Die gas- en stofwolk ontstond weer uit de restanten van ontplofte oudere sterren, en uiteindelijk ontstond deze hele brij van gas, stof en sterren zo’n veertien miljard jaar geleden uit een enorme ontploffing die we de oerknal noemen.

auto.jpg
Serie: Faseruimte
Geen categorie

Faseruimte (2): Configuratieruimte

DoorMarcel Vonk
Deel 3
4 min

De algemene naam voor een ruimte die de toestand van een systeem beschrijft, is de configuratieruimte. Laten we als voorbeeld een heel eenvoudig systeem nemen: een auto die rijdt over een weg met een lengte van één kilometer. Voorlopig zijn we niet geïnteresseerd in de snelheid van de auto, maar alleen in de vraag waar op de weg de auto zich bevindt. De “configuratie” van de auto is dan dus een afstand, tussen de 0 en 1 km. De configuratieruimte van dit systeem (zie figuur 2) is een rechte lijn – in feite niets anders dan een schematische weergave van de weg. We geven in de figuur de positie van de auto aan met een blauwe stip.

biljartballen
Serie: Faseruimte
Geen categorie

Faseruimte (1): Faseruimte in het kort

DoorMarcel Vonk
Deel 2
4 min

Natuurkunde is een vak van generalisaties. Een van de doelen van de natuurkunde is het vinden van eenvoudige regels die op een zo groot mogelijk aantal van situaties van toepassing zijn. De splitsing tussen regels en situaties is daarbij cruciaal: als we eenmaal een natuurwet (een regel) gevonden hebben, kunnen we die altijd op een bepaald systeem toepassen, ongeacht wat de toestand (situatie) van dat systeem precies is.

faseruimte.jpg
Serie: Faseruimte
Geen categorie

Dossier: Faseruimte

DoorMarcel Vonk
Deel 1
6 min

In de natuurkunde wordt vaak gebruik gemaakt van abstracte, hogerdimensionale ruimtes, waarin alle punten een toestand van een bepaald systeem weergeven. In dit dossier wordt in enkele korte artikelen het belangrijkste voorbeeld van een dergelijke ruimte besproken: de faseruimte van een systeem.

  • « Vorige
  • 1
  • …
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • Volgende »

The Quantum Universe is een populairwetenschappelijke website over natuurkunde.

De website is een initiatief van het Delta Institute for Theoretical Physics, het overkoepelende instituut voor theoretische natuurkunde van de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Utrecht.

Artikelen op deze website zijn ingedeeld in de categorieën Heelal, Materie en Deeltjes. Elke dinsdag en vrijdag verschijnt er een nieuw artikel.

portret Marcel Vonk

Marcel Vonk

Theoretisch Natuurkundige

Hoofdredacteur Quantum Universe

logo the Quantum Universe
logo Delta Institute for Theoretical Physics
  • Contact
  • Redactie
  • Copyright
  • Privacy en cookiebeleid
Copyright 2012-2023 © Quantum Universe