Tag

Wiskunde en mathematische fysica

78 artikelen
Deeltjes

Een unificatietheorie van de wiskunde

DoorMarcel Vonk
2 min

Net als natuurkundigen zoeken ook wiskundigen binnen hun vakgebied naar unificatie – een zoektocht die het Langlands-programma heet. Juist dat programma heeft weer allerlei interessante gevolgen voor de natuurkunde. YouTubekanaal Numberphile maakte er een mooie video over.

Heelal

Dimensie-analyse en zwarte gaten

DoorPim van den Heuvel
12 min

Dimensie-analyse: een wiskundig trucje dat in de natuurkunde enorm behulpzaam is. Zo kun je, zonder ingewikkelde berekeningen te doen, er van alles mee leren over bijvoorbeeld zwarte gaten.

wormgat
Geen categorie

Getaltheorie en zwarte gaten

DoorSuzanne Bintanja
8 min

Op het eerste gezicht hebben zwarte gaten en getaltheorie, de tak van wiskunde die eigenschappen van gehele getallen bestudeert, weinig met elkaar gemeen. Wie wat dieper in de wiskunde duikt, vindt echter diepe connecties tussen de twee vakgebieden, die de mysteries rondom zwarte gaten kunnen helpen ophelderen.

Materie

Knopentheorie

DoorAlexander Van Spaendonck
4 min

Wiskundige knopen – denkbeeldige ‘lusjes’ die niet te ontwarren zijn – hebben allerlei toepassingen in de quantumfysica, scheikunde en biologie. YouTubekanaal Veritasium maakte een mooie introductievideo over het onderwerp.

penrose-tiling
Materie

Waarom herhalen Penrosebetegelingen nooit?

DoorMarcel Vonk
6 min

Natuurkundigen houden van regelmaat; ze zien overal patronen. Bij de term ‘patroon’ denk je aan iets herhalends, maar er zijn ook patronen die zichzelf nooit herhalen. Penrosebetegelingen zijn daar een goed voorbeeld van. Maar waarom bestaan zulke niet-herhalende patronen eigenlijk?

Lev Landau
Materie

De droom van Lev Landau

DoorBoris Post
10 min

Lev Landau, de bekende Russische natuurkundige, droomde ervan om ooit alle toestanden van materie te classificeren aan de hand van hun symmetrieën. Deze droom leek tot voor kort niet te zullen uitkomen, maar nieuwe en algemenere noties van symmetrie hebben Landaus droom nieuw leven ingeblazen.

Materie

Hoe betegel je een badkamer?

DoorSuzanne Bintanja
6 min

Je kunt een badkamer met rechthoekige tegels betegelen, maar er zijn andere tegelvormen die wiskundig veel interessanter zijn. Een lang openstaande vraag – bestaat er een enkele tegelvorm die je oneindig kunt leggen zonder dat het patroon zich ooit herhaalt? – werd pas heel recent beantwoord.

juliaverzameling
Serie: Hoe complex is de natuur?
Geen categorie

Complexe Juliaverzamelingen

DoorJeremy van der Heijden
Deel 4
8 min

Complexe getallen maken dingen in de wetenschap vaak minder ingewikkeld, maar soms doen ze hun naam eer aan en kunnen ze juist heel complexe situaties en patronen beschrijven. Dat is zeker het geval als het over de Juliaverzameling gaat.

Veritassium
Materie

Oneindige patronen

DoorSophie Schot
4 min

We vinden in de natuur allerlei herhalende patronen: sinusgolven, kristallen, enzovoort. Is het ook mogelijk uit eenvoudige bouwstenen patronen te maken die zich nooit kunnen herhalen? Roger Penrose zag in dat het antwoord op die vraag ‘ja’ is.