The Quantum Universe

Natuurkunde voor iedereen

Zoek
  • Home
  • Heelal
  • Materie
  • Deeltjes
  • Series
Zoeken
Heelal

Zwaar, zwaarder, zwaarst!

DoorJildou Hollander

Zwarte gaten zijn er in alle soorten en maten. Theoretisch zouden er echter van bepaalde massa's nauwelijks zwarte gaten in het heelal moeten voorkomen. Toch zien we ook die; de grote vraag is dus: waarom?

Lees meer

blackhole6.jpg
Serie: Snaren en holografie
Heelal

Snaren en holografie (16): Zwaartekracht en entropie

DoorMarcel Vonk
Deel 17
10 min

In de voorgaande artikelen van dit dossier hebben we gezien dat de begrippen entropie en zwaartekracht veel met elkaar te maken hebben. Dat is een verrassend resultaat, want entropie is een begrip uit de thermodynamica: een theorie die op het eerste gezicht totaal andere natuurkunde beschrijft dan de zwaartekracht. Is de wiskundige overeenkomst tussen thermodynamica en zwaartekracht louter toeval, of is komt hier een belangrijk gegeven over de fundamentele natuur aan het licht?

lhc_meting.png
Deeltjes

Higgs ontmaskerd

DoorMarcel Vonk
4 min

Bachelorstudenten natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam doen in hun laatste jaar een onderzoeksproject dat wordt afgesloten met een scriptie. The Quantum Universe schreef een wedstrijd uit: schrijf een korte populariserende samenvatting van je scriptie waarin je voor een breed publiek uitlegt welk onderzoek je gedaan hebt.

cube.jpg
Serie: Snaren en holografie
Heelal

Snaren en holografie (15): Entropie en oppervlak

DoorMarcel Vonk
Deel 16
14 min

In het vorige artikel in deze serie bespraken we het begrip verstrengelingsentropie. Net als ‘gewone’ entropie is verstrengelingsentropie een maat voor de hoeveelheid informatie die een  natuurkundig systeem bevat. Anders dan normale entropie is het begrip verstrengelingsentropie echter ook van toepassing als we willen weten hoeveel informatie er verborgen zit in een deelsysteem – zelfs als dat deelsysteem op quantumschaal verstrengeld is met de rest van het systeem. Bij het lezen van het vorige artikel heeft de lezer zich misschien afgevraagd wat dit alles te maken heeft met de hoofdonderwerpen van dit dossier: snaartheorie, het holografisch principe, en de quantumzwaartekracht. In dit artikel zullen we ontdekken wat die link precies is tussen deze onderwerpen en verstrengelingsentropie.

qubit.png
Geen categorie

Quantumcomputers: van 0 tot 1 en daartussen

DoorMarcel Vonk
4 min

Bachelorstudenten natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam doen in hun laatste jaar een onderzoeksproject dat wordt afgesloten met een scriptie. The Quantum Universe schreef een wedstrijd uit: schrijf een korte populariserende samenvatting van je scriptie waarin je voor een breed publiek uitlegt welk onderzoek je gedaan hebt.

entanglement.jpg
Serie: Snaren en holografie
Heelal

Snaren en holografie (14): Verstrengelingsentropie

DoorMarcel Vonk
Deel 15
14 min

In de afgelopen twee artikelen in dit dossier hebben we twee toepassingen van het holografisch principe besproken. In beide gevallen ging het om toepassingen die uiteindelijk iets zeggen over waarnemingen en experimenten: in het ene geval leert holografie ons iets over het quark-gluonplasma dat het vroege heelal vulde; in het andere geval leert het ons iets over een bepaalde klasse van zwarte gaten. Vandaag en in het artikel van volgende week komen we een toepassing tegen die meer in de oorspronkelijke lijn van het holografisch principe ligt: een toepassing waarbij de ene theorie ons iets vertelt over de andere. Om die toepassing te kunnen begrijpen, moeten we eerst weten wat natuurkundigen verstaan onder ‘verstrengelingsentropie’. Dat begrip is daarom het onderwerp van vandaag.

delft_small.jpg
Geen categorie

Einsteins ongelijk bewezen?

DoorMarcel Vonk
16 min

Het was vorige week met grote letters in de krant te lezen: Einsteins ongelijk is bewezen. Delftse onderzoekers hebben een experiment uitgevoerd dat dit definitief aantoont. Maar waar had Einstein nu precies ongelijk in, en hoe is dat bewezen?

g1915_small.jpg
Serie: Snaren en holografie
Heelal

Snaren en holografie (13): Kerr/CFT

DoorMarcel Vonk
Deel 14
12 min

Het holografisch principe, het onderwerp van deze reeks artikelen, stelt ons in staat om allerlei vragen over de mysterieuze theorie van de quantumzwaartekracht “om te schrijven” naar vragen over een veel begrijpelijkere quantumveldentheorie. De grote vraag is: zijn er in de natuur om ons heen systemen waarop dit principe direct van toepassing is, en waaraan we metingen kunnen doen, zodat we het holografisch principe experimenteel kunnen testen?

plasma.jpg
Serie: Snaren en holografie
Deeltjes

Snaren en holografie (12): Het quark-gluonplasma

DoorMarcel Vonk
Deel 13
14 min

Het holografisch principe kent vele toepassingen in de moderne theoretische natuurkunde. In het vorige artikel in dit dossier zagen we hoe het principe ons helpt om vanuit “gewone” quantumveldentheorieën lessen te leren over zwarte gaten. Vandaag zullen we een voorbeeld zien dat precies omgekeerd werkt: vanuit zwarte gaten en zwaartekrachtssystemen leert het holografisch principe ons iets over vraagstukken in de quantumveldentheorie die een rol spelen in de ontstaansgeschiedenis van het heelal.

newton.png
Serie: Wetten van Newton
Heelal

De wetten van Newton (I)

DoorManus Visser
Deel 1
6 min

Iedereen heeft wel eens gehoord van de wetten van Newton. Maar wat houden deze natuurwetten precies in? En wat is hun status in de huidige natuurkunde? In deze serie van artikelen zullen we deze vragen beantwoorden. We beginnen met de eerste wet van Newton.

  • « Vorige
  • 1
  • …
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • 106
  • …
  • 117
  • Volgende »

The Quantum Universe is een populairwetenschappelijke website over natuurkunde.

De website is een initiatief van het Delta Institute for Theoretical Physics, het overkoepelende instituut voor theoretische natuurkunde van de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Utrecht.

Artikelen op deze website zijn ingedeeld in de categorieën Heelal, Materie en Deeltjes. Elke dinsdag en vrijdag verschijnt er een nieuw artikel.

portret Marcel Vonk

Marcel Vonk

Theoretisch Natuurkundige

Hoofdredacteur Quantum Universe

logo the Quantum Universe
logo Delta Institute for Theoretical Physics
  • Contact
  • Redactie
  • Copyright
  • Privacy en cookiebeleid
Copyright 2012-2025 © Quantum Universe