Heelal

Onverwachte verbanden in natuurkunde

DoorSarah Jansen

Symmetrieën, zwaartekrachtsgolven en botsingen van deeltjes – drie natuurkundige fenomenen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Het was dan ook een grote verrassing toen bleek dat bepaalde aspecten van deze fenomenen wiskundig gezien exact hetzelfde zijn.

Lees meer

Heelal

Het Hertzsprung-Russeldiagram

DoorMarcel Vonk
4 min

Kleine sterren, grote sterren, warme sterren, koude sterren – ze bestaan allemaal, maar niet in alle mogelijke combinaties. Door in een grafiek te tekenen welke combinaties voorkomen – het Hertzsprung-Russeldiagram – kun je veel leren over de levensloop van sterren.

prisma
Deeltjes

Spectraallijnen van quantumdeeltjes

DoorAlexander Van Spaendonck
8 min

Quantumdeeltjes kunnen licht uitzenden, maar vaak alleen licht van heel specifieke kleuren. Alexander van Spaendonck legt uit waarom dit zo is, en tot welke interessante toepassingen dat leidt.

eulerformule
Materie

De mooiste formule van de wiskunde

DoorJeremy van der Heijden
4 min

Het is vaak niet zo makkelijk om ergens de `mooiste’ in te zijn. Toch is er een wiskundige formule die door velen wordt gezien als de mooiste van het hele vakgebied. Wat is er precies zo mooi aan deze formule? En is er een makkelijke manier om aan te tonen dat hij klopt?

Materie

Laserkoeling voor quantumgassen

DoorMarcel Vonk
4 min

Wat betekent het wanneer iets extreem koud is? Het antwoord van een natuurkundige: dat betekent dat atomen en moleculen nauwelijks bewegen. In een recent review-artikel beschrijven UvA-natuurkundigen de ontwikkelingen in deze vrijwel bewegingsloze maar zeer intrigerende wereld.

tegenwind
Materie

Meten is weten!

DoorLieuwe Bakker
4 min

Afstanden meten we in meters, massa’s in kilogrammen, tijden in seconden. Voor elke natuurkundige grootheid is in de loop van de tijd een schaalverdeling ontstaan die we gebruiken om de grootheid te meten. Lieuwe Bakker bespreekt twee van de minder alledaagse schaalverdelingen: de schaal van Beaufort en de magnitudeschaal.

Heelal

Vroege astrofotografie in Amsterdam

DoorChaokang Tai
14 min

Fotografie is tegenwoordig een van de belangrijkste onderzoeksmethodes in de sterrenkunde. In de tijd dat Anton Pannekoek zijn werk deed aan de Universiteit van Amsterdam, grofweg van 1920 tot 1955, was astrofotografie echter nog allesbehalve vanzelfsprekend.

greene
Heelal

Leven we in een multiversum?

DoorSuzanne Bintanja
6 min

Brian Greene, natuurkundige en auteur van populairwetenschappelijke boeken over snaartheorie en kosmologie, is daarnaast ook een begenadigd spreker. Nieuw QU-redactielid Suzanne Bintanja bekeek de TED-talk waarin Greene zich afvraagt: ‘is ons universum het enige?’

Materie

Een goed begin – meer dan het halve werk!

DoorLieuwe Bakker
14 min

De begintoestand van een natuurkundig systeem bepaalt het verdere tijdsverloop. Als de gevoeligheid voor de precieze begincondities heel groot is, noemen we een systeem ‘chaotisch’. Hoe kun je dit fascinerende begrip het beste beschrijven, en wat gebeurt er als een systeem chaos vertoont?

Materie

De natuurkunde van de vrije wil

DoorSanne Vergouwen
2 min

Als de natuurwetten uit elke begintoestand een eindtoestand voorspellen, hebben we dan als mens nog een vrije wil? Een interessant filosofisch vraagstuk, waar ook vanuit natuurkundig perspectief wel het een en ander over te zeggen valt.