Heelal

Paradigmaverschuivingen: bewegende wetenschap

DoorAriane Waitz

In de rubriek “Vraag het een natuurkundige” beantwoorden we vragen van onze lezers. In deze vijfde editie behandelen we de vraag van lezer Max: hoe komt het dat de lijst van onopgeloste problemen en onbeantwoorde vragen in de fundamentele natuurkunde en kosmologie steeds groeit?

Lees meer

Materie

Nobelprijs voor kunstmatige intelligentie

DoorSarah Jansen
10 min

Over enkele dagen wordt in Stockholm de Nobelprijs voor Natuurkunde uitgereikt aan John Hopfield en Geoffrey Hinton, voor hun onderzoek naar kunstmatige neurale netwerken. Hoe werken zulke netwerken, en wat hebben ze met natuurkunde te maken?

Materie

Een natuurkundige adventkalender

DoorPim van den Heuvel
4 min

Het YouTubekanaal Physics in Advent publiceert jaarlijks een natuurkundige adventkalender: voor elke dag van 1 t/m 24 december een eenvoudig natuurkundig experiment dat je zelf thuis kunt doen.

metamaterialen
Materie

Hoe maak je de ideale schokdemper?

DoorMarcel Vonk
6 min

Bij een botsing kreukelt de voorkant van een auto zodat passagiers niet de volledige impact voelen. Onderzoekers hebben nu een unieke schokdemper voor dit soort levensreddende toepassingen gemaakt: een ‘metamateriaal’ dat stijf maar licht is en efficiënt en herhaaldelijk schokken kan absorberen.

JUICE
Heelal

Leven op een maan?

DoorAmber Visser
2 min

Zou er buitenaards leven kunnen bestaan binnen ons zonnestelsel? En hoe zou dat eruitzien? Dat zijn vragen die de JUICE-missie van ESA probeert te beantwoorden door te gaan kijken bij de voornaamste kandidaten voor buitenaards leven die we kunnen bereiken: de ijsmanen van Jupiter.

dronken creatieveling
Materie

De computer als dronken creatieveling

DoorSimon Ilić
8 min

De natuurkunde is vaak inspiratie voor kunstmatige intelligentie – zoals ook blijkt uit de recente Nobelprijzen. Gastauteur Simon Ilić legt uit hoe het natuurkundige begrip diffusie te maken heeft met generatieve AI, zoals Dall.E en Stable Diffusion.

Solvay 2024
Geen categorie

Reisverslag van een PhD-student

DoorPim van den Heuvel
18 min

“Theoretisch natuurkundige” – het klinkt heel mooi, maar hoe word je het, en wat doet zo iemand nu precies? Beginnend PhD-student Pim van den Heuvel doet verslag van de Solvay School, een negen weken durend introductieprogramma voor zijn opleiding tot wetenschappelijk onderzoeker.

Heelal

Eenzame oude quasars gevonden

DoorMarcel Vonk
4 min

Een team van astronomen heeft oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven. Tot nu toe gingen astronomen er op basis van modellen van uit dat oude quasars zich altijd bevinden in drukke gebieden met veel naburige sterrenstelsels.

neutrino
Deeltjes

De dichter onder de deeltjes

DoorMarcel Vonk
2 min

Begin oktober zond de NPO de documentaire ‘Neutrino’ uit. De documentaire volgt het neutrino-onderzoek dat zich onder de Japanse berg Ikeno afspeelt, zowel vanuit het gezichtspunt van de wetenschappers als dat van de lokale bevolking.

quantumtoetsenbord
Deeltjes

Moet de quantumtheorie aangepast worden?

DoorJosé Dupont
18 min

Het meetprobleem is een raadsel over de vraag hoe we de voorspellingen van de quantummechanica precies moeten interpreteren. Zogeheten “objective collapse-theorieën” proberen dit probleem op te lossen door de quantumtheorie op een slimme manier een klein beetje aan te passen.